Μάριου Μιχαηλίδη
«Η αγάπη μιλάει, αλλά σε άλλου είδους γλώσσα από τη δικαιοσύνη». (Paul Ricœur).
Αγεφύρωτες έννοιες; Ασυμμετρία στις εκφάνσεις τους; Το ερώτημα αν μπορούν να συνυπάρξουν η αγάπη με τη δικαιοσύνη αμείλικτο. Στην εικόνα της Τελικής Κρίσης του Θεού, η καταδίκη των αμαρτωλών προϋποθέτει την ύπαρξη της Θεϊκής Δικαιοσύνης. Η μετάνοια και η συγχώρηση απαιτούν την Αγάπη του Θεού.
Η αγάπη κατά τον Ricœur δεν επιχειρηματολογεί, σου δίνεται καρδιακά, χωρίς υπολογισμούς και ανταλλάγματα. Πιθανότατα δε, κι εχθρός να είσαι, σ’ αγκαλιάζει. Η δικαιοσύνη, από την άλλη, βλέπει τι έκανες, τι σου αξίζει και αποδίδει τα ίσα.
Η αγάπη βλέπει κατάματα, η δικαιοσύνη «δι᾿ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι». Σαν σε καθρέφτη και μάλιστα θαμπά. Η πρώτη παραδίνεται στον μέλλοντα χρόνο ως υπόδειγμα πληρότητας. Η δεύτερη ανακαλεί το παρελθόν, αξιολογεί τα πεπραγμένα, υπενθυμίζει τη φθαρτότητα της ύπαρξης και οριοθετεί συμβατικά τις σχέσεις των ανθρώπων.
Η αγάπη είναι τρέλα· ρισκάρει και εκτίθεται. Δεν αποταμιεύει κακίες, δεν μνημονεύει τις βλάβες, δίνει χωρίς την προσδοκία της ανταπόδοσης. Η δικαιοσύνη είναι αναγκαστικά υπολογιστική. Αποτιμά πράξεις, θυμάται τα πάντα, αρχειοθετεί δοσοληψίες και ανταλλαγές.
Του κόσμου τούτου αμφότερες, συμπληρώνουν η μία την άλλη. Στην κρίση του Θεού, άλλοι οι νόμοι που δεσπόζουν.
Από το βιβλίο του Μάριου Μιχαηλίδη «Περιμένοντας τον Μαέστρο», εκδ. ΘΥΡΑ, Αθήνα 2022.
