π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Το αγιολόγιο της Εκκλησίας μας έχει να παρουσιάσει εκατομμύρια αγίων όλων των επαγγελμάτων, όλων των κοινωνικών τάξεων, κάθε μόρφωσης, «εις πάσαν την γην», σ’ όλους τους αιώνες. Άγιοι που γίναν γνωστοί και γιορτάζονται σ’ όλες τις κατά τόπους Εκκλησίες κι άγιοι που τιμούνται σε συγκεκριμένες περιοχές.
Υπάρχουν, όμως, και άλλοι τόσοι που είναι άγνωστοι, αφανείς, που, για λόγους που γνωρίζει μόνο ο Θεός, δεν έγιναν γνωστοί εκτός σ’ όσους τους έζησαν από κοντά. Κανείς δεν μίλησε γι’ αυτούς και κανένα βιβλίο δεν ανέλυσε τη ζωή τους.
Ασφαλώς η «προβολή» της αγιότητας κάποιου προσώπου που δέχτηκε δυναμικά τη χάρη του Θεού, ένεκα της άσκησης, της ταπείνωσης και της αγάπης του, δεν επηρεάζει τον ίδιο, αφού έφυγε από τον κόσμο αυτό και κανένας πειρασμός δεν τον αγγίζει πια.
Η γνωστοποίηση της αγιότητας με τρόπο ανθρώπινο (ομιλίες και συγγράμματα) ή θεϊκό (θαυματουργία) ή και τα δύο, σκοπεύει στη δική μας συμπόρευση και βοήθεια. Γιατί οι άγιοι, ως ομοιοπαθείς και αδελφοί, μας αγαπούν και θέλουν να μας συμπαρίστανται στη δύσκολη πορεία της ζωής.
Η προσωπική – ιδιαίτερη σχέση που παρατηρείται με κάποιο άγιο, δεν υποτιμά τους άλλους. Απλά, είναι αυτή η αίσθηση ότι με το συγκεκριμένο άγιο, ως πρόσωπο ζωντανό, αναπτύχθηκε επικοινωνία αμφίδρομη.
Η όποια προσπάθεια εξήγησης για την παρουσία αγίων στη ζωή μας, δεν είναι σίγουρο ότι θα γίνει κατανοητή από όλους και κυρίως απ’ όσους περιορίζουν τις γνώσεις τους σε ό,τι οι αισθήσεις τους τους πληροφορούν. Αλλά, τι σημασία έχει η αποδοχή της δικής μας εμπειρίας από άλλους; Είναι αρκετό να είναι εκκλησιαστική, αληθινή, πράγμα που θα βεβαιώσουν οι πνευματικοί πατέρες και μητέρες, ως έχοντες πνεύμα άγιο.
Ωστόσο, η απολυτοποίηση της σχέσης μας με κάποιο άγιο, χωρίς τη συμμετοχή μας στη ζωή της Εκκλησίας, στα μυστήρια και τις αρετές της, δείχνει νοσηρότητα. Πώς είναι δυνατό, δηλαδή, να αγαπάς ένα άγιο και να μην προσεύχεσαι και να μην κοινωνάς το Χριστό που εκείνος λάτρεψε; Πώς είναι δυνατό να σχετίζεσαι μ’ ένα άγιο και να μην αγωνίζεσαι να αποκτήσεις τις αρετές που εκείνος είχε;
Τελειώνοντας, θα ’θελα να επισημάνω ότι αγιότητα δε σημαίνει χαρισματικότητα. Υπάρχουν βεβαίως οι άγιοι με σημαντικά χαρίσματα ως διακονήματα, ως μέσα για να βοηθήσουν άλλους κι όχι να προβληθούν, κι υπάρχουν άγιοι που έχουν τη χάρη του Θεού, που ζουν στην «ανυπαρξία», στην ταπείνωση και στην αφάνεια. Πεθαίνουν άγνωστοι, μέσα από δοκιμασίες και πόνο, χωρίς γογγυσμούς και διαλογισμούς, αφημένοι στην αγκαλιά του ουράνιου Πατέρα τους. Είναι αυτοί που θα μας αποκαλυφθούν «εν τη εσχάτη ημέρα» και θα απορήσουμε για το φως μέσα στο οποίο βρίσκονται, αφού δεν τους υπολογίζαμε…
Αν ο κόσμος υπάρχει, είναι γιατί υπάρχουν οι άγιοι. Αν οι άγιοι υπάρχουν είναι γιατί ο Απόλυτα άγιος ο «εις άγιος, ο εις Κύριος Ιησούς Χριστός τους αγίασε».
«Άγιοι του Θεού, γνωστοί και άγνωστοι, πρεσβεύσατε υπέρ ημών».