Μητροπολίτη Σασίμων Γενναδίου
Ἡ ἐκκοσμίκευση ἀγκαλιάζει ἤδη τήν Ἐκκλησία, καί ὅταν παύει ἡ Ἐκκλησία νά εἶναι τό «ἅλας τῆς γῆς», γίνεται γήινη. Τότε καταπατεῖται ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἀπορροφᾶται ἀπό τόν κόσμο, ἐγκλωβίζεται στή λογική, ὄχι τί θέλει ὁ Θεός, ἀλλά τί θέλει ὁ κόσμος. Καθαρά ἐγκλωβισμός στή φθορά καί στόν θάνατο. Ἔτσι ἡ ἐκκοσμίκευση εἶναι μία κατάσταση ἀνυπαρξίας καί θανάτου, ἡ ὁποία θέλει και ἐπιδιώκει τήν Ἐκκλησία νά ἀσπάζεται καί νά ἀκολουθεῖ, ὅ,τι εὔκολο, μέτριο, ἁπλό καί πρόχειρο ἀγαποῦν, θέλουν οἱ ἄνθρωποι καί ὄχι τί θέλει ὁ Θεός. Κληρικοί καί λαϊκοί ἄγευστοι πολλές φορές τῆς Ὀρθόδοξης πνευματικότητας μετατρέπουμε τήν Ἐκκλησία σέ ἀνθρώπινο ὀργανισμό, σέ ταμεῖο κοινωνικῆς πρόνοιας, πού δίνει συνεχῶς συνεντεύξεις, κάνοντας δηλώσεις ἐπί παντός ἐπιστητοῦ, χαμογελώντας πρός πάντας, ὥστε ὅλοι νά μᾶς συγχαίρουν καί νά μᾶς ἐπευφημοῦν. Πνεῦμα τελείως ἀντιευαγγελικό.
Ἡ ἐκκοσμίκευση εἶναι, ἐπίσης, ἡ ἀπώλεια τοῦ πνεύματος τῆς ἀληθινῆς μετάνοιας, ὁπότε ὁ ἄνθρωπος παραμένει στό ἐνταῦθα καί δέν προχωρεῖ στό ἐκεῖ, στήν ἀλλαγή ζωῆς. Χάνεται τό ἡσυχαστικό πνεῦμα τοῦ ἀσκητικοῦ μόχθου, τοῦ πένθους, τῶν δακρύων καί τοῦ ἀγώνα γιά τήν κάθαρση.
Στήν ἐκκοσμίκευση ὁ ἄνθρωπος δέν φλέγεται ἀπό τόν πόθο ὁράσεως, δηλαδή νά δεῖ τόν Θεό. Δέν ζητάει κάτι ὑψηλότερο καί βαθύτερο, εὐχαριστεῖται στό κατώτερο, στό λιγότερο.
Ἡ Ἐκκλησία, ὅμως, γιά νά μπορέσει νά ἐκπληρώσει τήν ἀποστολή της στόν σύγχρονο κόσμο, ἀπαιτεῖται ριζική ἀλλαγή νοοτροπίας στή διοίκηση, πολλές φορές ἀκόμη καί στίς δομές, στούς θεσμούς καί στά πρόσωπα πού τήν στελεχώνουν.
Οἱ ἐκκοσμικευμένοι Χριστιανοί σήμερα εἶναι οἱ Χριστιανοί τοῦ Φιόντορ Ντοστογιέφσκι στό ἔργο του Ἀδελφοί Καραμαζώφ, οἱ ὁποῖοι, ἐάν ξαναρχόταν ὁ Χριστός, θά τόν σταύρωναν πάλι. Εἶναι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι μολονότι εἶναι ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Χριστός εἶπε δι’ αὐτούς «oὐκ οἶδα ὑμᾶς»
