Παναγιώτη Καπαρῆ
Κάποτε, ἕνας Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου κάλεσε δύο Μητροπολίτες γιά νά συζητήσουν ἕνα δύσκολο ζήτημα, τό ὁποῖο ἀπασχολοῦσε τότε τήν Ἐκκλησία. Τό μεσημέρι ἦρθε ἡ ὥρα τοῦ γεύματος καί ὅλοι πῆγαν στήν Τραπεζαρία. Ἡ μέρα προέβλεπε κατάλυση καί τό φαγητό περιελάβανε καί κρέας. Ὁ ἕνας Ἐπίσκοπος ἀνέφερε στόν Μακαριότατο ὅτι εἶναι μοναχός καί δέν ἔφαγε κρέας. Ὁ ἄλλος Ἐπίσκοπος ἔκανε ὑπακοή στόν Ἀρχιεπίσκοπο καί ἔφαγε κρέας. Νά σημειωθεῖ ὅτι καί οἱ τρεῖς, πρίν ἀνέλθουν στούς ἐπισκοπικούς θρόνους ἀσκήθηκαν ὡς μοναχοί, ὅπου ἡ ἐντολή τῆς ὑπακοῆς «ὑπερέχει» τῆς νηστείας.
Οἱ σπουδαιότεροι ἅγιοι πνευματικοί πατέρες τῆς Κύπρου, εἴτε ἄγαμοι ἡγούμενοι εἴτε ἔγγαμοι παπάδες, εἶχαν καί ἔχουν ἕνα κοινό χαρακτηριστικό. Ἦταν καί εἶναι ἀπόλυτα «χαλαροί», δηλαδή ἀντιμετωπίζουν τούς πιστούς χωρίς «κανόνες» καί χωρίς διαταγές. Μέ τήν δύναμη τῆς ἁγιότητας τοῦ βίου τους, μέ τίς προσευχές τους καί μέ τό φιλότιμο ἀλλάζαν καί ἀλλάζουν τούς πιστούς, προσφέροντας χαρά καί εἰρήνη ψυχῆς.
Οἱ μεγάλοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι θεσμοθέτησαν τήν νηστεία ἦταν πανεπιστήμονες, δηλαδή κατεῖχαν ὅλες τίς γνώσεις τῆς ἐποχῆς τους, μεταξύ αὐτῶν καί τήν ἰατρική. Δεδομένου ὅτι τό σῶμα εἶναι κατοικητήριο τῆς ψυχῆς, θέσπισαν κανόνες γιά τήν ὑγεία τοῦ σώματος, οἱ ὁποῖοι συμβάλλουν καί στήν ὑγεία τῆς ψυχῆς. Ἡ πλειονότητα τῶν κανόνων ἀποτελοῦν ἀντιγραφή πρακτικῶν τίς ὁποῖες ἐφάρμοζε ὁ Ἱπποκράτης καί οἱ ἄλλοι γιατροί τῆς ἐποχῆς στά περίφημα Ἀσκληπιεῖα, τά σανατόρια τῆς ἐποχῆς, τά ὁποῖα ἦταν χῶροι μυστικιστικῶν θεραπειῶν τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, γι’ αὐτό καί εἶχαν καί πολλά μυστικά, ἄγνωστα μέχρι καί σήμερα.
Ὁ βασικός στόχος τῆς νηστείας, εἶναι νά εἰρηνεύσει τήν ψυχή, νά κατευνάσει τά σωματικά πάθη καί νά διευκολύνει τήν προσευχή, δηλαδή τήν ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό, ἄρα καί μέ τούς ἀνθρώπους. Ὅταν τό στομάχι εἶναι ἄδειο, πολύ πιό εὔκολα μειώνονται καί οἱ «ὀρέξεις» γιά ἁμαρτίες καί πολύ πιό εὔκολα ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά προσευχηθεῖ χωρίς τήν ταραχή τῶν λογισμῶν. Δέν εἶναι τυχαῖο τό γεγονός ὅτι συνεχῶς στίς ἀκολουθίες, οἱ κληρικοί ψάλλουν «εἰρήνη πᾶσι», δηλαδή νά εἰρηνεύσει ἡ ψυχή. Ἴσως εἶναι ἡ σπουδαιότερη εὐχή γιά τά «πουλάρια» τῆς ψυχῆς, δηλαδή τούς λογισμούς.
Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἔδειξαν τό μέτρο καί στήν νηστεία, λέγοντας ὅτι πρέπει νά εἴμαστε «παθοκτόνοι καί ὄχι σωματοκτόνοι». Οἱ ἅγιοι παπποῦδες τῆς Λύσης ὁ Παναγής, ὁ Βασίλης καί ἡ Τρυφωνού, νήστευαν μέ τόν μοναστηριακό τρόπο, χωρίς ποτέ ὅμως νά καταπονοῦν τόν ἑαυτό τους. Στό μέτρο τῶν φυσικῶν τους δυνάμεων. Ὁ Παναγής δέν ἔτρωγε κρέας, ἐνῶ ὁ Βασίλης, ὁ ὁποῖος ἦταν φιλάσθενος ἀπό «γεννησιμιοῦ» του, ἔτρωγε ἀλλά μέ μέτρο, ὅπως βεβαίως καί ἡ Τρυφωνού. Ἡ διάκριση εἶναι ὕψιστη ἀρετή ἀκόμη καί στήν νηστεία ἡ ὁποία σίγουρα δέν ἀποτελεῖ «εἰσιτήριο» γιά τόν παράδεισο. «Εἰσιτήριο» εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ ὁποία ταυτίζεται μέ τήν ἔννοια τοῦ Θεοῦ.
