Μητροπολίτη Μεσογαίας Νικολάου
Τὴν Δ´ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν ἡ Ἐκκλησία μας τὴν ἀφιερώνει σὲ ἕναν ἄγνωστο ἀλλὰ πολὺ μεγάλο ἅγιο, τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν συγγραφέα τοῦ βιβλίου τῆς Κλίμακος. Ὁ ἅγιος αὐτὸς εἶναι ἄγνωστος, διότι δὲν ὑπάρχει ἄλλη πηγὴ πληροφοριῶν γιὰ τὸ περιεχόμενο τῆς ζωῆς του παρὰ μόνον ὅ,τι περιλαμβάνεται σὲ αὐτὸ τὸ θαυμάσιο βιβλίο ποὺ ἡ Ἐκκλησία τὸ ἀξιολογεῖ τόσο ψηλά, ὥστε, κατὰ τὸ Τυπικό της, νὰ ἀποτελεῖ τὴ σπονδυλικὴ στήλη τῶν πατερικῶν ἀναγνωσμάτων κάθε χρόνο κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Βρέθηκε κάποτε αὐτὸ τὸ βιβλίο μέσα στὴ βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς τοῦ Σινᾶ καὶ ἀποκάλυψε τὸ μεγαλεῖο ἑνός, ὡς τότε, ἄγνωστου ἀλλὰ πολὺ σημαντικοῦ ἁγίου. Αὐτὸ τὸ βιβλίο ὀνομάζεται Κλίμακα, γιὰ νὰ δείχνει τὴ σταδιακή, βῆμα πρὸς βῆμα, πορεία τῆς ψυχῆς, ἀπὸ τὰ χαμηλὰ πρὸς τὰ ψηλότερα, στὸ ἐπίπεδο τῶν ἀρετῶν.
Οἱ ἀρετὲς θὰ μποροῦσαν νὰ διακρίνονται σὲ ἠθικές, σὲ πνευματικές, σὲ ἀρετὲς τῆς Θείας Χάριτος, ἤ, ὅπως ἀποκαλοῦνται ἀπὸ τοὺς Πατέρες, σὲ μυστικὲς ἀρετές. Γιὰ ὅλες αὐτὲς τὶς ἀρετὲς ἔχει τόσα πολλὰ καὶ τόσα ὄμορφα καὶ τόσο λεπτομερεῖς, ἀνατομικές, περιγραφὲς τὸ ὑπέροχο αὐτὸ βιβλίο τῆς Κλίμακος, τὸ ὁποῖο εἶμαι βέβαιος πὼς κάποιοι ἀπὸ ἐσᾶς θὰ ἔχουν κάπως προσεγγίσει.
Πρὸ δύο περίπου ἑβδομάδων, ἐντελῶς ἀνυποψίαστος, ἦρθε νὰ ἐξομολογηθεῖ κάποιος καὶ μοῦ ἀνέφερε ὅτι διαβάζει ἕνα βιβλίο ποὺ ὀνομάζεται Κλίμακα. Περνάω, μοῦ εἶπε, ἀπὸ φοβεροὺς πειρασμοὺς καὶ δυσκολίες ἀλλὰ τί ἀπίθανο βιβλίο, τί καταπληκτικό, τί περιεκτικό, τί ἀποκαλυπτικό! Σὰν νὰ μοῦ φωτογραφίζει τὶς κρυμμένες γωνιὲς τῆς ψυχῆς. Καὶ τί παράδοξο! Τὸ πρόσωπο ποὺ μοῦ τὸ συνέστησε εἶναι βουτηγμένο σὲ ἐρεθίσματα κοσμικῆς ζωῆς. Τὸ ἐπάγγελμά του καὶ οἱ συνθῆκες τῆς ζωῆς του βρίσκονται σὲ ἐντελῶς ἀντιδιαμετρικὴ κατάσταση ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων στοὺς ὁποίους ἀπευθύνεται τὸ βιβλίο, δηλαδὴ στοὺς μοναχούς, καὶ μάλιστα ὄχι στοὺς κοινοβιάτες, ἀλλὰ σὲ αὐτοὺς οἱ ὁποῖοι διάγουν ἡσυχαστικὸ τρόπο ζωῆς.
Προτρέπω, λοιπόν, ὅλους σας, ἂν ἔχετε τὴ δυνατότητα, νὰ τὸ προμηθευθεῖτε, νὰ ρίξετε μία ματιά. Μπορεῖ νὰ ἐνθουσιασθεῖ ἡ ψυχή μας καὶ νὰ φιλοτιμηθεῖ στὸ νὰ κινηθεῖ ἀπὸ τὴ φευγαλέα ματιὰ στὴν προσεκτικὴ ἀνάγνωση καὶ ἀπὸ κεῖ πρὸς κατευθύνσεις πνευματικὲς πραγματικὰ ἀσύλληπτες. Μπορεῖ, βέβαια, ἂν δὲν εἴμαστε καὶ ἕτοιμοι, νὰ ἀπογοητευθοῦμε. Ἂν συνειδητοποιήσουμε τὸ μεγαλεῖο της προοπτικῆς μας καὶ πάνω σε αὐτὸ προβάλλουμε τὴν πραγματικότητα τῆς ζωῆς μας χωρὶς ταπείνωση, θὰ μᾶς κυριεύσει ἀπογοήτευση. Ποῦ θὰ ἔπρεπε νὰ ἤμασταν καὶ ποῦ βρισκόμαστε! Πόσο ψηλά, μὲ τί ὅρους, νὰ ἐκτυλίσσεται ἡ ζωή μας καὶ τί τελικῶς ἐπιλογὲς κάνουμε σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο!
