Μητροπολίτη Λεμεσού Γέροντα Αθανασίου
Η προσπάθεια μας ως Εκκλησία είναι να δούμε τον άνθρωπο στην ουσία του προβλήματος του. Γιατί διαλύεται η οικογένεια; Γιατί υπάρχει αυτό το πρόβλημα; Όταν κανείς ερευνήσει τα πράγματα, θα δει πολύ εύκολα και πολύ γρήγορα, ότι στον τόπο μας το πρόβλημα έγκειται κυρίως και πρωτίστως σ' ένα μεγάλο παράγοντα. Κι ο μεγάλος αυτός παράγοντας είναι η αδυναμία της επικοινωνίας.
Δυστυχώς στον τόπο μας δε μαθαίνουμε να επικοινωνούμε σωστά. Αυτό το πράγμα το διαπίστωσα στη συνέχεια και στην αγωγή στα σχολεία μας, τόσο στα μικρά παιδιά όσο και στα μεγαλύτερα. Είδα ότι όντως αρχίζει από πολύ νωρίς αυτή η έλλειψη σε μας και μεγαλώνοντας φέρνει δυστυχώς τους καρπούς της. Μαθαίνουμε από μικρά παιδιά να πηγαίνουμε στο σχολείο, να γίνουμε μορφωμένοι άνθρωποι, καλοί άνθρωποι και να μιλούμε σωστά και καλά. Μας το' λεγαν κι οι γιαγιάδες μας: "Να μάθεις να μιλάς καλά. Να συμπεριφέρεσαι καλά. Να λες καλά λόγια. Να είσαι ευγενικός". Μαθαίνουμε πράγματι στο σχολείο να μιλούμε καλά, ευγενικά, στον πληθυντικό, όλα αυτά τα απαραίτητα.
Όμως ξεχάσαμε ότι η επικοινωνία δεν είναι μόνο να μιλάς καλά. Το σημαντικότερο της επικοινωνίας είναι να ακούς καλά. Κι αυτό το πράγμα, ποτέ κανένας δε μας το δίδαξε. Ενώ στον πολιτισμό μας, τον Ελληνορθόδοξο, το έχουμε. Αν διαβάσουμε κείμενα και αρχαίων Ελλήνων, αλλά και Πατέρων της Εκκλησίας και σύγχρονων ασκητών Πατέρων, θα δούμε τεράστια προσοχή των Πατέρων στο πώς ακούς τον άλλο άνθρωπο.
Αν διαβάσουμε π.χ. ένα κείμενο του Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτου, που έζησε τον 17ο-18ο αιώνα, στο Άγιο Όρος, βλέπουμε να μιλά εκεί στον πνευματικό και να του αναφέρει, ένας ασκητής ερημίτης, το πώς θα ακούει τον άλλο άνθρωπο. Πώς θα κάθεται στην καρέκλα. Πώς θα τον κοιτάζει. Πώς θα τον αντιμετωπίζει. Ακόμη και τι κινήσεις θα κάμει αυτός στο πρόσωπο του. Του λέει να προσέξει πάρα πολύ, να μην κάνει κινήσεις οι οποίες μπορεί να φέρουν τον άλλο άνθρωπο σε δύσκολη θέση. Ακόμα και πώς να αναπνέει ο πνευματικός, την ώρα που ακούει τον άλλο άνθρωπο. Βλέπει κανείς μια θαυμαστή σοφία μέσα από την εμπειρία της Παράδοσης μας, στο πώς επικοινωνείς με τον άλλο άνθρωπο, που δυστυχώς στον αιώνα μας το χάσαμε. Μάθαμε μόνο να μιλάμε. Δεν έχουμε μάθει να ακούμε ποτέ.
Ευτυχώς στην Ευρώπη ακούω, μετά πολλής χαράς, ότι στα Σχολεία, στα Πανεπιστήμια υπάρχουν ειδικά μαθήματα, ειδικά σεμινάρια, τα οποία γίνονται για το "Πώς ακούει ο άνθρωπος". Την πρώτη φορά που άκουσα αυτό το πράγμα ήταν από μια κυρία από τη Λευκωσία, η οποία μου έλεγε ότι πήγε στην Αγγλία έξι μήνες να κάνει μαθήματα για το πώς να ακούει. Χαμογέλασα την πρώτη φορά βέβαια. Της είπα: "Έπρεπε να πας στην Αγγλία για να ακούς;" Μου απάντησε: "Ναι, πάτερ. Πρέπει να μάθεις πώς θα ακούς. Είναι σημαντικότατο". Μετά, όντως διαπίστωσα ότι κι εμείς δεν ακούμε, δε ξέρουμε να ακούμε και ότι είναι επιστήμη το να ακούς. Είπα ότι, ευτυχώς που υπάρχουν στη Δύση και ευτυχώς που είμαστε στην Ευρώπη. Ίσως μαζί με τα άλλα πάρουμε κι αυτά τα καλά, τα οποία είχαμε, αλλά τα χάσαμε.
