Τέρψας Αγαθοκλέους – Παπακώστα
Ο Ελληνισμός της Κύπρου κάθε 1η Απριλίου γιορτάζει την επέτειο της έναρξης του αντιαποικιακού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. εναντίων των Βρετανών κατακτητών.
Η Ε.Ο.Κ.Α. (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών), συγκροτήθηκε το Νοέμβριο του 1954 από τον Κύπριο στην καταγωγή Συνταγματάρχη Γεώργιο Γρίβα «Διγενή», ο οποίος έφθασε κρυφά στο νησί. Η Ε.Ο.Κ.Α. είχε ως στόχο την απελευθέρωση της Μεγαλονήσου από τους Βρετανούς και την Ένωση της με τη Μητέρα Ελλάδα. Πολιτικός αρχηγός της υπήρξε ο Πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ’.
Την 1η Απριλίου 1955 μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα, όλες οι πόλεις της Κύπρου ξύπνησαν από τις δυνατές εκρήξεις. Μέλη της Οργάνωσης επιτέθηκαν ταυτόχρονα σε διάφορα σημεία όπου βρίσκονταν Βρετανοί και χώροι βρετανικών συμφερόντων. Οι επιθέσεις αυτές συνοδεύτηκαν και από τη διανομή φυλλαδίων από την Ε.Ο.Κ.Α. τα οποία ενημέρωναν τους Ελληνοκύπριους πολίτες για τα συμβάντα και συγχρόνως τους καλούσαν να συμμετάσχουν στον αγώνα, για την ελευθερία της πατρίδας τους. Αρκετά στελέχη της Ε.Ο.Κ.Α. συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν κατά τη διάρκεια των επιθέσεων της 1ης Απριλίου 1955.
Η δράση της Ε.Ο.Κ.Α. διήρκεσε από το 1955 έως το 1959. Εκείνα τα τέσσερα χρόνια του κυπριακού αγώνα, δημιούργησαν το ΕΠΟΣ της Ε.Ο.Κ.Α. Σύσσωμος ο κυπριακός ελληνισμός έγραψε σελίδες απίστευτου ηρωισμού και αυτοθυσίας, με πρωτοπόρο στον άνισο αυτό αγώνα τη μαθητιώσα νεολαία, που ανάγκασε και τους ίδιους ακόμη Βρετανούς στρατάρχες να ομολογήσουν ότι, «η Ε.Ο.Κ.Α. στρατηγικά υπήρξε αήττητη».
Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, οι Βρετανοί οδήγησαν στις αγχόνες των Κεντρικών Φυλακών Λευκωσίας, ακόμη και ανήλικους μαθητές, όπως τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Όλοι στάθηκαν μπροστά στην αγχόνη ψέλνοντας τον Εθνικό Ύμνο και φωνάζοντας, «Ζήτω η Ελλάδα».
Αυξεντίου, Παλλικαρίδης, Καραολής, Δημητρίου, Πατάτσος, Μάτσης και πολλοί άλλοι αγωνιστές, βρίσκονται σήμερα θαμμένοι στα «Φυλακισμένα Μνήματα», θυμίζοντας στους επισκέπτες ότι, η Ελευθερία αποκτάται ΜΟΝΟ με αίμα και θυσίες.
Ο αγώνας των Ελληνοκυπρίων έληξε με τις «Συμφωνίες Λονδίνου – Ζυρίχης» στις 19 Φεβρουαρίου 1959, με τις οποίες η Κύπρος ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος με τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, την Ελλάδα, τη Βρετανία και την Τουρκία.
ΤΡΑΓΙΚΟ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ; Το νεοσύστατο αυτό κράτος να μην δύναται να λειτουργήσει ως κράτος και η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη την εξουσία της εγγυήτριας δύναμης, να εισβάλει στο νησί τον Ιούλιο του 1974, με τη δικαιολογία ότι «προστατεύει» τους Τουρκοκύπριους και να καταλάβει το 37,2% του βορείου τμήματος του κυπριακού εδάφους. Και…..όσοι από τους αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α. βρίσκονται ακόμη εν ζωή, να αναρωτιόνται καθημερινά.
«Αγωνιστήκαμε για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και ενώσαμε τη μισή περίπου, με την Τουρκία. Τι αλήθεια κάναμε λάθος»;
Ένα ερώτημα, το οποίο τους βασανίζει συνεχώς και κατακαίει τη ψυχή τους!
