ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 24 Ἰουνίου 2018
Τό Γενέσιον τοῦ Τιμίου Προδρόμου
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (Ρωμ. ιγ΄11- ιδ΄4)
Αδελφοί, νῦν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, ἀλλ' ἐνδύσασθε τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. Ὃς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. Ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; Τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν.
Μετάφραση
Αδελφοί, τώρα ἡ τελική σωτηρία βρίσκεται πιό κοντά μας παρά τότε πού πιστέψαμε. Ἡ νύχτα ὅπου νά΄ ναι φεύγει, καί ἡ μέρα κοντεύει να΄ ρθεῖ. Γι΄ αὐτό ἄς πετάξουμε ἀπό πάνω μας τά ἔργα τοῦ σκότους, κι ἄς φορέσουμε τά ὄπλα τοῦ φωτός. Ἡ διαγωγή μας ἄς εἶναι κόσμια, τέτοια πού ταιριάζει στό φῶς. Ἄς πάψουν τά φαγοπότια καί τά μεθύσια, ἡ ἀσύδοτη κι ἀκόλαστη ζωή, οἱ φιλονικίες κι οἱ φθόνοι. Ντυθεῖτε τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό καί μήν ἀφήνετε τόν ἁμαρτωλό ἑαυτό σας νά σᾶς παρασύρει στήν ἱκανοποίηση τῶν ἐπιθυμιῶν σας. Νά δέχεστε ὅποιον ἔχει ἀσθενική πίστη, χωρίς νά ἐπικρίνετε τίς ἀπόψεις του. Γιά παράδειγμα, ἕνας πιστεύει πώς μπορεῖ νά φάει ἀπ΄ ὅλα, ἐνῶ κάποιος ἄλλος, πού ἔχει ἀσθενική πίστη, τρώει μόνο χόρτα. Αὐτός πού τρώει ἀπ΄ ὅλα, ἄς μήν περιφρονεῖ ἐκεῖνον πού δέν τρώει· κι ἐκεῖνος πού δέν τρώει, ἄς μήν κατακρίνει ἐκεῖνον πού τρώει, γιατί ὁ Θεός τόν ἔχει δεχτεῖ στήν ἐκκλησία του. Ποιός εἶσαι ἐσύ ποῦ θά κρίνεις ἕναν ξένο ὑπηρέτη; Μόνο ὁ Κύριός του μπορεῖ νά κρίνει ἄν στέκεται ἤ ὄχι στήν πίστη του, γιατί ὁ Θεός ἔχει τή δύναμη νά τόν στηρίξει.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ (Λουκ. α΄ 1-25,57-68,76,80)
Επειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων, καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ' ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου, ἔδοξε κἀμοὶ παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς καθεξῆς σοι γράψαι, κράτιστε Θεόφιλε, ἵνα ἐπιγνῷς περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφάλειαν. Ἐγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις Ἡρῴδου τοῦ βασιλέως τῆς Ἰουδαίας ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας ἐξ ἐφημερίας Ἀβιά, καὶ γυνὴ αὐτῷ ἐκ τῶν θυγατέρων Ἀαρών, καὶ τὸ ὄνομα αὐτῆς Ἐλισάβετ. Ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασιν τοῦ Κυρίου ἄμεμπτοι. Καὶ οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἡ Ἐλισάβετ ἦν στεῖρα, καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν. Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ ἔναντι τοῦ Θεοῦ, κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἱερατείας ἔλαχε τοῦ θυμιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Κυρίου· καὶ πᾶν τὸ πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος. Ὢφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος Κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος. Καὶ ἐταράχθη Ζαχαρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ' αὐτόν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος· Μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία· διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου Ἐλισάβετ γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰωάννην· καὶ ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γενέσει αὐτοῦ χαρήσονται. Ἒσται γὰρ μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ, καὶ Πνεύματος ἁγίου πλησθήσεται ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ, 16 καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐπιστρέψει ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτῶν· καὶ αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει Ἠλίου, ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι Κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον. Καὶ εἶπε Ζαχαρίας πρὸς τὸν ἄγγελον· Κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῷ· Ἐγώ εἰμι Γαβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρός σε καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα· καὶ ἰδοὺ ἔσῃ σιωπῶν καὶ μὴ δυνάμενος λαλῆσαι ἄχρι ἧς ἡμέρας γένηται ταῦτα, ἀνθ' ὧν οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις μου, οἵτινες πληρωθήσονται εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν. Καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν, καὶ ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν αὐτόν ἐν τῷ ναῷ. Ἐξελθὼν δὲ οὐκ ἠδύνατο λαλῆσαι αὐτοῖς, καὶ ἐπέγνωσαν ὅτι ὀπτασίαν ἑώρακεν ἐν τῷ ναῷ· καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς, καὶ διέμενεν κωφός. Καὶ ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν Ἐλισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ· καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, λέγουσα ὅτι οὕτω μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τό ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις. Τῇ δὲ Ἐλισάβετ ἐπλήσθη ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν αὐτήν, καὶ ἐγέννησεν υἱόν. Καὶ ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγενεῖς αὐτῆς ὅτι ἐμεγάλυνε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ μετ' αὐτῆς, καὶ συνέχαιρον αὐτῇ. Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ὀγδόῃ ἦλθον περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ζαχαρίαν. Καὶ ἀποκριθεῖσα ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπεν· Οὐχί, ἀλλὰ κληθήσεται Ἰωάννης. Καὶ εἶπον πρὸς αὐτὴν ὅτι οὐδείς ἐστιν ἐν τῇ συγγενείᾳ σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόματι τούτῳ· ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτόν. Καὶ αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψε λέγων· Ἰωάννης ἐστὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ· καὶ ἐθαύμασαν πάντες. Ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει εὐλογῶν τὸν Θεόν. Καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐτούς, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ὀρεινῇ τῆς Ἰουδαίας διελαλεῖτο πάντα τὰ ῥήματα ταῦτα, καὶ ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν, λέγοντες· Τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο ἔσται; Καὶ χεὶρ Κυρίου ἦν μετ' αὐτοῦ. Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη Πνεύματος ἁγίου καὶ προεφήτευσε λέγων· Εὐλογητὸς Κύριος, ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ, Καὶ σὺ, παιδίον, προφήτης ὑψίστου κληθήσῃ· προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ. Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν Ἰσραήλ.
Μετάφραση
Πολλοί προσπάθησαν νά συντάξουν μία διήγηση γιά τά γεγονότα, πού εἶναι βεβαιωμένο ὅτι συνέβησαν ἀνάμεσά μας, ὅπως μᾶς τά παρέδωσαν ἐκεῖνοι πού ἀπό τήν ἀρχή ἦταν αὐτόπτες μάρτυρες καί ἔγιναν κήρυκες αὐτοῦ τοῦ χαρμόσυνου μηνύματος. Γι΄ αὐτό θεώρησα κι ἐγώ καλό, ἐντιμότατε Θεόφιλε, ἀφοῦ ἐρεύνησα ὅλα τά γεγονότα ἀπό τήν ἀρχή καί μέ ἀκρίβεια, νά σοῦ τά γράψω μέ τή σειρά, γιά νά βεβαιωθεῖς ὅτι τά ὅσα διδάχθηκες εἶναι αὐθεντικά. Τήν ἐποχή πού βασιλιάς στήν Ἰουδαία ἦταν ὁ Ἡρώδης, ζοῦσε κάποιος ἱερέας ἀπό τήν ἱερατική τάξη τοῦ Ἀβιᾶ, πού τόν ἔλεγαν Ζαχαρία· ἡ γυναίκα του λεγόταν Ἐλισάβετ, ἀπόγονος τοῦ Ἀαρῶν. Ἦταν καί οἱ δυό ἄνθρωποι πιστοί στό Θεό, καί ἡ ζωή τους ἦταν ἄμεμπτη, σύμφωνη μέ τό νόμο καί τίς ἐντολές τοῦ Κυρίου. Δέν εἶχαν ὅμως παιδί, γιατί ἡ Ἐλισάβετ ἦταν στείρα, καί ἦταν καί οἱ δυό τους περασμένης ἡλικίας. Ὅταν ἦρθε ἡ σειρά νά ἐφημερεύσει ἡ τάξη τοῦ Ζαχαρία κι αὐτός ἐκτελοῦσε τά ἱερατικά του καθήκοντα πρός τό Θεό, συνέβη νά τοῦ ἀνατεθεῖ μέ κλῆρο - ὅπως συνηθιζόταν νά μοιράζονται τά ἱερατικά καθήκοντα - νά μπεῖ στό ναό τοῦ Κυρίου καί νά προσφέρει θυμίαμα. Ὅλο τό πλῆθος τοῦ λαοῦ, τήν ὥρα τοῦ θυμιάματος, προσευχόταν ἔξω. Τότε ἐμφανίστηκε στό Ζαχαρία ἕνας ἄγγελος Κυρίου, καί στάθηκε στά δεξιά τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος. Ὁ Ζαχαρίας ταράχτηκε, ὅταν τόν εἶδε, καί τόν κυρίεψε φόβος. Ὁ ἄγγελος ὅμως τοῦ εἶπε: «Μή φοβᾶσαι, Ζαχαρία, γιατί ἡ προσευχή σου εἰσακούστηκε: ἡ γυναίκα σου ἡ Ἐλισάβετ θά σοῦ γεννήσει γιό, καί θά τοῦ δώσεις τό ὄνομα Ἰωάννης. Θά νιώσεις χαρά καί ἀγαλλίαση καί θαχαροῦν πολλοί γιά τή γέννησή του. Ἡ προσφορά του θά εἶναι μεγάλη στό ἔργο τοῦ Κυρίου· κρασί καί ἄλλα δυνατά ποτά δέν θά πιεῖ· θά εἶναι γεμάτος μέ Πνεῦμα Ἅγιο ἤδη ἀπό τήν κοιλιά τῆς μάνας του καί θά κάνει πολλούς Ἰσραηλίτες νά ἐπιστρέψουν στόν Κύριο τό Θεό τους. Αὐτός θά προπορευτεί στό ἔργο τοῦ Κυρίου μέ τό πνεῦμα καί τή δύναμη τοῦ προφήτη Ἠλία. Θά συμφιλιώσει πατέρες μέ παιδιά, καί θά κάνει τούς ἀσεβεῖς νά ἀποκτήσουν τή φρόνηση τῶν δικαίων. Ἔτσι θά ἑτοιμάσει τό λαό νά ὑποδεχτεῖ τόν Κύριο». Ὁ Ζαχαρίας εἶπε στόν ἄγγελο: «Πῶς μπορῶ νά βεβαιωθῶ γι΄ αὐτό; Ἐγώ εἶμαι πιά γέρος καί ἡ γυναίκα μου περασμένης ἡλικίας». Ὁ ἄγγελος τοῦ ἀποκρίθηκε: «Ἐγώ εἶμαι ὁ Γαβριήλ, πού βρίσκομαι δίπλα στό Θεό. Μέ ἔστειλε νά σοῦ μιλήσω καί νά σοῦ ἀναγγείλω αὐτή τήν εὐχάριστη εἴδηση. Ἐπειδή ὅμως δέν πίστεψες στά λόγια μου, τά ὁποῖα θά πραγματοποιηθοῦν στήν ὥρα τους, ἀπ΄ αὐτή τή στιγμή θά χάσεις τή λαλιά σου. Δέ θά μπορέσεις νά μιλήσεις ὡς τήν ἡμέρα πού ὅλα αὐτά θά πραγματοποιηθοῦν». Ὁ λαός στό μεταξύ περίμενε τό Ζαχαρία καί ἀποροῦσε γιά τήν ἀργοπορία του μέσα στό ναό. Ὅταν βγῆκε δέν μποροῦσε νά τούς μιλήσει, καί κατάλαβαν ὅτι κάποιο ὅραμα εἶχε δεῖ μέσα στό ναό. Ἐκεῖνος τούς ἔκανε νοήματα καί παρέμενε ἄλαλος. Ὅταν τελείωσαν οἱ μέρες τῆς ὑπηρεσίας του στό ναό, πῆγε στό σπίτι του. Μερικές μέρες ἀργότερα, ἡ γυναίκα του ἡ Ἐλισάβετ ἔμεινε ἔγκυος. Ἔκρυβε ὅμως τήν ἐγκυμοσύνη της γιά πέντε μῆνες καί ἔλεγε: «Ὁ Θεός εἶδε τή στενοχώρια μου καί φρόντισε νά μέ ἀπαλλάξει ἀπό τήν ντροπή πού ἔνιωθα μπροστά στούς ἀνθρώπους γιά τήν ἀτεκνία μου». Ὅταν συμπληρώθηκε ὁ καιρός νά γεννήσει, ἡ Ἐλισάβετ ἔκανε γιό. Οἱ γείτονες καί οἱ συγγενεῖς ἄκουσαν ὅτι ὁ Κύριος ἔδειξε μεγάλη εὐσπλαχνία σ΄ αὐτήν καί χαίρονταν μαζί της. Ὅταν τό παιδί ἔγινε ὀχτώ ἡμερῶν, ἦρθαν νά τοῦ κάνουν περιτομή καί ἤθελαν νά τοῦ δώσουν τό ὄνομα Ζαχαρίας, ὅπως λεγόταν ὁ πατέρας του. Ἡ μητέρα του ὅμως εἶπε: «Ὄχι, θά ὀνομαστεῖ Ἰωάννης». Τότε τῆς εἶπαν: «Μά δέν ὑπάρχει κανένας ἀπ’ τούς συγγενεῖς σου πού νά ἔχει τό ὄνομα αὐτό». Μέ νοήματα ρώτησαν τόν πατέρα του τί ὄνομα θά ἤθελε νά δώσει στό παιδί· αὐτός ζήτησε μιά μικρή πλάκα καί ἔγραψε: «Ἰωάννης εἶναι τό ὄνομά του»· κι ὅλοι ἀπόρησαν. Ἀμέσως τό στόμα του ἄνοιξε, λύθηκε ἡ γλώσσα του και ἄρχισε νά μιλάει δοξάζοντας τό Θεό. Ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς γύρω περιοχῆς κυριεύτηκαν ἀπό δέος, καί τά γεγονότα αὐτά διαδόθηκαν σ΄ ὁλόκληρη τήν ὀρεινή περιοχή τῆς Ἰουδαίας. Ὅσοι τά ἄκουσαν τά κρατοῦσαν μέσα τους καί σκέφτονταν: «Τί θά γίνει ἄραγε τό παιδί αὐτό;» γιατί πραγματικά τόν προστάτευε ὁ Θεός. Ὁ Ζαχαρίας, ὁ πατέρας τοῦ παιδιοῦ, πλημμύρισε ἀπό Πνεῦμα Ἅγιο, καί εἶπε τά ἀκόλουθα προφητικά λόγια: «Ἄς εἶναι εὐλογημένος ὁ Κύριος, ὁ Θεός τοῦ Ἰσραήλ, γιατί ἦρθε καί λύτρωσε τό λαό του! Κι ἐσύ, παιδί μου, θά ὀνομαστεῖς προφήτης τοῦ ὕψιστου Θεοῦ, γιατί θά προπορευτεῖς πρίν ἀπό τόν Κύριο γιά νά ἑτοιμάσεις τό δρόμο του». Τό παιδί μεγάλωνε καί τό πνεῦμα του δυνάμωνε. Ζοῦσε στίς ἐρημιές, ὡς τήν ἡμέρα πού ἐμφανίστηκε στό λαό Ἰσραήλ.
