π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Είναι φανερή η ραγδαία εξέλιξη της επιστήμης σε όλους τους τομείς. Όπως και η διακίνηση ιδεών, αντιλήψεων, γνώσεων ποικίλων. Ζούμε το μεγαλείο του διαδικτύου που ενώνει τους ανθρώπους «όπου γης», αλλά και τους προσφέρει γνώσεις που σε άλλες εποχές γίνονταν κτήμα ορισμένων.
Όσο για τις γνώσεις που αναφέρονται σε πνευματικά, εκκλησιαστικά θέματα, ποτέ δεν υπήρξαν τόσο εύκολες και τόσο διαδεδομένες. Βιβλία Πατέρων, κείμενα θεολογικά, Αγιογραφικές ερμηνείες κι ένα μεγάλο φάσμα στο Ορθόδοξο και διαχριστιανικό πεδίο, γνωρίζονται άμεσα και τέλεια.
Κι όμως, ζούμε την τραγικότητα της απάθειας, με την έννοια της αδιαφορίας. Αν παλαιότερα μια είδηση για δυστύχημα ή ασθένεια κάποιου ανθρώπου, ακόμα και αγνώστου, προκαλούσε λύπη, τώρα μπορούμε να μαθαίνουμε για τόσες δύσκολες καταστάσεις και να τις περνούμε αδιάφορα ως να μην είναι πραγματικότητα.
Το ίδιο δεν συμβαίνει ακούοντας το λόγο του Θεού; Ομιλίες, κείμενα με ουσιαστικό περιεχόμενο, ακούγονται και διαβάζονται επιφανειακά, χωρίς ν’ αγγίζουν την καρδιά και χωρίς να γίνονται μέσα γι’ αλλαγή. Όλα τα ξέρουμε… τι άλλο να μάθουμε;…
Ο Παλλάδιος, στη Λαυσαϊκή ιστορία, αναφέρει τα εξής: «Μόνος ο Θεός δεν επιδέχεται διδαχή, αφού είναι και αυτοφυής και δεν υπάρχει άλλος πριν απ’ αυτόν… Αυτοί που νομίζουν ότι δεν έχουν ανάγκη δασκάλων, ή που δεν πείθονται σε όσους διδάσκουν με αγάπη, πάσχουν από άγνοια, τη μητέρα της υπερηφάνειας».[1]
Στους περασμένους αιώνες, που δεν υπήρχαν οι συγκοινωνίες και οι σημερινές ευκολίες, όσοι είχαν πόθο «του ακούσαι λόγον Κυρίου» διάνυαν χιλιόμετρα πεζή για να συναντήσουν άνθρωπο που γνώριζε εμπειρικά το Θεό. Ζητούσαν «λόγο σωτηρίας» και δέχονταν τη διδαχή του ως από Θεού.
Είναι σίγουρο ότι το Πνεύμα το άγιο δεν θα μείνει απαθές μπροστά στην καρδιά που με ειλικρίνεια ζητά να γνωρίσει «οδόν σωτηρίας». Όπως και δεν θα μιλήσει «εις ώτα μη ακουόντων», σε καρδιά που δεν θέλει. Γιατί δεν εκφράζει πάντα ο λόγος μας το βάθος της καρδιάς μας∙ κι ο Θεός βλέπει την καρδιά.
Έτσι, ενώ είναι ευλογία η εύκολη πρόσβαση στην Ορθόδοξη πνευματική γνώση, μπορεί τελικά να αποβεί μοιραία για την αληθινή πνευματική ζωή, όταν συμβεί:
- Να τ’ ακούμε ή τα διαβάζουμε αδιάφορα, χωρίς προβληματισμό και ενδιαφέρον δίκην καθημερινών ειδήσεων.
- Να ακούμε ή να διαβάζουμε το καθετί ως να μας αφορά κι ως να απευθύνεται προσωπικά σε μας.
Φαίνεται πως στον πληθωρισμό εκκλησιαστικού λόγου η απομόνωση, η επιλογή και η σιωπή θα βοηθήσουν να δούμε ήρεμα και ουσιαστικά το «θέλω της καρδίας», ν’ αφουγκραστούμε τη φωνή του Λόγου και να ξεκαθαρίσουμε τι μπορούμε από τα πολλά να κάνουμε.
[1] Παλλαδίου, Λαυσαϊκή ιστορία, Ι.Μ. Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος 1990, 6,13
