Μια λάθος κίνηση
π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Είναι γνωστό ότι ο Ιουδαΐσμός, όπως και το Ισλάμ, είναι θρησκείες του Νόμου. Αυτό σημαίνει ότι η σωτηρία του πιστού εξαρτάται από την τήρηση των κανονισμών, των διατάξεων και των εντολών της θρησκείας. Η άρνηση της τήρησης του Νόμου ή η παρεκτροπή από αυτόν (εκούσια ή ακούσια), οδηγεί στην τιμωρία, η οποία εκφράζεται με τις διάφορες δοκιμασίες και, τελικά, στην κόλαση.
Ο Χριστός, ζώντας σ’ ένα τέτοιο θρησκευτικό περιβάλλον, ανέτρεψε την αντίληψη που κυριαρχούσε και έφερε στον κόσμο ολόκληρο τη χαρούμενη είδηση – Ευαγγέλιο – ότι ο Θεός είναι αγάπη, δεν τιμωρεί κι ότι αυτό που σώζει τον άνθρωπο είναι η Χάρις του Θεού. Για να ενεργοποιηθεί, όμως, η Χάρις και άρα η σωτηρία του ανθρώπου, πρέπει να θέλει και ο άνθρωπος ελεύθερα, κάτι που φαίνεται στη μετάνοιά του, δηλαδή στην απόφασή του να ζήσει κατά Θεό.
Η «κατά Θεόν ζωή», ως ζωή, έχει κάποια χαρακτηριστικά που τη διαφοροποιούν από την «κατά κόσμον ζωή» (η λέξη «κόσμος» χρησιμοποιείται υπό την έννοια του αμαρτωλού – δαιμονικού φρονήματος και όχι την έννοια των ανθρώπων). Αν τα χαρακτηριστικά της ζωής αυτής είναι εξωτερικά ως συμπεριφοράς μόνο, χωρίς το πνεύμα του Ευαγγελίου, τότε έχουμε Νομική αντίληψη του Χριστιανισμού, ένα είδος, δηλαδή, Ιουδαϊσμού με κάλυμμα Χριστιανισμού.
Ασφαλώς η τήρηση των κανόνων της Εκκλησίας, όπως η νηστεία, ο εκκλησιασμός, η προσευχή, η Θεία Κοινωνία και άλλων που δείχνουν μια νέα εκκλησιαστική ζωή είναι σημαντική. Η τυπική, όμως, τήρηση τους χωρίς την ουσία, καταντά την όντως νέα Ζωή που επαγγέλλεται ο Χριστός και η Εκκλησία Του δια των αιώνων, σε ξηρό γράμμα που προσφέρει ικανοποίηση, όχι όμως χαρά και Αιώνια Ζωή.
Είναι αυτονόητο ότι η τυπική τήρηση των κανόνων, είναι πολύ πιο εύκολη από την εμπειρία που πηγάζει από την ταπείνωση και την αγάπη. Στο πρώτο χρειάζεται πειθαρχεία, στο δεύτερο συνάντηση καρδιακή με το Χριστό που είναι η Άκρα Ταπείνωση και η χωρίς όρια Αγάπη. Άλλο να συγκατοικείς μ’ ένα πρόσωπο που συνεννοείσαι και γι’ αυτό δεν συγκρούεσαι, κι άλλο να είσαι ερωτευμένος μαζί του. Η σχέση, η αγάπη στο πρόσωπο του Χριστού, οδηγεί στην υπέρβαση των κανόνων, όπως παρατηρούμε στη ζωή των Αγίων που, ένεκα αυτής της αγάπης, προσεύχονταν και ασκούνταν πολύ πιο πάνω από τα καθιερωμένα θρησκευτικά τους καθήκοντα.
Αν συγκρίνουμε τους ανθρώπους που τηρούν «όσα λέει η Εκκλησία», χωρίς να έχουν ταπείνωση και αγάπη για όλον τον κόσμο, κι όσους δεν τα τηρούν αλλά προβληματίζονται, νομίζω πως οι δεύτεροι έχουν ελπίδα. Θυμίζει το λόγο του Χριστού προς τους Φαρισαίους «οι τελώνες και οι πόρνες θα μπουν πριν από σας στη Βασιλεία του Θεού» (Μτθ.21,31).
Δεν είναι κρίμα να περνούν τα χρόνια, να τηρούμε σχολαστικά το Νόμο, να αγωνιζόμαστε λάθος, και να είμαστε ανυποψίαστοι για την ομορφιά, τη χαρά και την πληρότητα της χριστιανικής ζωής, με την «ελευθερία των τέκνων του Θεού»;
Μακάρι να μπορούμε να παραδεχτούμε ότι «πήραμε τη ζωή μας λάθος», όσο και να πονάει η συνειδητοποίηση αυτή, να ποθήσουμε στη συνέχεια την αλλαγή, και να αναζητήσουμε πατέρα και διδάσκαλο που ξέρει εμπειρικά:
- τη ζωή της ελευθερίας, η οποία είναι αποτέλεσμα αγώνα,
- τη ζωή της ταπείνωσης, η οποία προέρχεται από τον πόνο και
- τη ζωή της αγάπης, η οποία ξεκινά από την αίσθηση της αγάπης του Θεού.
Και βρίσκοντάς τον, αν θέλει, να μας δείξει «οδόν σωτηρίας».
